Dirk Vyncke is voorzitter van de Raad van Bestuur van Exchange vzw. Deze succesvolle ondernemer uit Harelbeke weet zeer goed waarvoor hij zich inzet, en wil met ons zijn voornaamste drijfveren delen: “De wereld is één geworden, dus enkel samenwerking kan ons vooruit helpen”.

In 2008 begint mijn avontuur met Exchange via het PUM. Ikzelf kom uit VKW (nu: Etion), die ik mijn thuishaven noem. In het begin stuurden we enkel experten uit met als doel het ondernemerschap in het Zuiden te versterken. Nu voegen we daar een extra toets aan toe. We werken nu met trajecten en proberen vroegtijdig aanwezig te zijn met eigen bedrijven, in landen en sectoren waar de mogelijkheden en het enthousiasme aanwezig zijn.

Het oude Noord-Zuid-verhaal vind ik zeker nog zinvol voor noodhulp, maar niet voor economische en duurzame ontwikkeling. Ook in het onderwijs, de zorg en bepaalde sectoren is het absoluut nodig om die blijvende ondersteuning te bieden, maar bedrijfsmatig samenwerken vergt meer. Ik ben me er wel bewust van dat dit twee verschillende werelden zijn, maar ze zijn tegelijk complementair.

Er zijn ook veel positieve tekenen dat veel gebieden in Afrika klaar zijn voor deze nieuwe vorm van economische ontwikkelingssamenwerking. Deze ontwikkeling gebeurt ook op basis van gedeelde en stevige waarden – “Shared Value” – waarbij we samen met hen, in gedeeld partnerschap, werken aan een verhaal dat iedereen ten goede komt.

Er is een groeiend draagvlak, maar in Vlaanderen moet de bedrijfswereld nog meer overtuigd worden dat Afrika een zeer belangrijk continent dat onze aandacht verdient. De tijdsgeest is veranderd, en dat biedt opportuniteiten. Dit is dan ook mijn drive: “versterk de mensen ter plaatse zodat ze zich kunnen ontwikkelen, met respect voor éénieders kennis en capaciteiten, samen met onze bedrijven in het Noorden.” Het is een echte win-win-filosofie.

De nood in Afrika is zeer groot, maar we hebben aandacht voor een andere vorm van duurzame, economische samenwerking. Vijftig jaar geleden was er nog het rauwe kapitalistische systeem, waarbij enkel winst maken het heiligmakende doel was. Daar kijk ik als eigenaar van een familiebedrijf zeer kritisch naar, en zelfs afwijzend. “Shared Value” betekent dat we partnerships maken volgens duidelijke regels van duurzaamheid, zij aan zij met Afrikaanse ondernemers”.

Wat ik enorm bewonder aan de mensen in Afrika is niet enkel hun hartelijkheid maar ook hun gemeenschapsgerichtheid en inventiviteit. Er is ook veel mogelijk, en het is ook voor de ondernemers een boeiende context om samenwerking op te zetten. De mensen zelf zijn tegelijk zeer gedreven om er hun welvaart te versterken.

De oprukkende digitalisering kan er in de toekomst voor zorgen dat bedrijven aan jobcreatie doen in Afrika, wat ik zie als een bijkomende opportuniteit. Maar dan ook steeds op basis van gedeelde waarden waarbij iedereen wint. Winstmaximalisatie is niet mijn credo, maar elkaar versterken en helpen is de weg die we moeten gaan. Exchange vzw kan in die periferie veel voorbereidend werk doen.

De wereld is ook één geworden. We zijn afhankelijk geworden van elkaar. Kijk naar het omspringen, delen en herverdelen met en van onze energiebronnen. Er is dus geen weg terug. Op onszelf terugplooien is een voorbijgestreefd idee. In die zin ben ik een idealist waarbij elke mens, vanuit zijn of haar gemeenschap en vanuit eigen kracht, kan bijdragen en samenwerken.

CPP, het piloot-project waarbij we dat extra stapje zetten is een oude droom van mij. Het is daarbij belangrijk dat je je klanten graag ziet en ook je eigenheid daarbij respecteert, schouder aan schouder. Enkel zo kan het lukken. Het is een ingesteldheid die ik enorm koester omdat het elke hoogmoed overstijgt.

Het is absoluut noodzakelijk om de capaciteiten ginds alle kansen te geven en ervan te leren. Helaas zijn de grotere bedrijven, die nu reeds actief zijn in Afrika, voor een groot stuk afhankelijk van hun aandeelhouders. Dat is het oude, harde kapitalisme van weleer. Onze inzet met Exchange is daarin anders, kleiner maar ook uniek. Exchange kiest voor winst op alle terreinen. Daarom ben ik er ook voorstander van dat alle bedrijven belastingen zullen betalen, zoals onlangs – wereldwijd – beslist werd (15%). Er worden dus wel stappen gezet, maar er is nog veel werk aan de winkel.

We kennen de uitkomst van dit pilootproject (CPP) nog niet, dus de vraag is hoe groot the coalition of the willing zal zijn op het einde van het traject. Er is veel interesse, en het gaat goed, maar de weg is lang. We willen iedereen mee over de brug halen. Ik hoop op Euro-Afrikaanse partnerships die we structureel kunnen verankeren. Hoe zo'n organisatie, die alle partners zou kunnen samenbrengen, er zal uitzien is een andere vraag. Maar dat Exchange vzw een betekenisvolle rol zal spelen staat voor mij buiten kijf.

Exchange moet zich verder engageren in de uitgebouwde trajecten, en mijn hoop is dat we ook met onze drie nieuwe focuslanden (Ghana, Tanzania, Marokko), een stapje verder kunnen zetten, dankzij een bredere en intensere samenwerking met ondernemers in het Zuiden.